رقص آذری، فراتر از یک نمایش هنری، نمادی از فرهنگ، تاریخ و روحیه قوی مردم آذربایجان است. این رقص پرشور، با حرکات سریع پا، بالاتنه قوی و ژستهای مردانه و زنانه پر ابهت، در سراسر جهان طرفداران بیشماری دارد. اگر شما هم مجذوب این هنر شدهاید و میخواهید قدم در راه یادگیری آن بگذارید، این مقاله راهنمای شروع شماست.
برای تسلط بر این رقص زیبا، لازم نیست از ابتدا حرکات پیچیده را انجام دهید؛ بلکه باید بر ۵ حرکت پایه و کلیدی تمرکز کنید که ستون فقرات تمام رقصهای آذری را تشکیل میدهند. این حرکات، بهعنوان الفبای رقص شناخته میشوند و مبنای اجرای تمامی رقصهای مشهوری مانند یاللی یا قایتاغی هستند. در ادامه مقاله به آموزش چند حرکت میتدی رقص آذری می پردازیم.
توضیحات دقیق همراه ویدوهای کامل آموزش ۵ حرکت کلیدی رقص آذری توسط بهراد کفیلی:
۱. حرکت اول یاپیشدیرما (Yapışdırma): گام پیوسته و چسبیده
یاپیشدیرما، به معنای وصل کردن، چسباندن یا پیوسته حرکت کردن، پایهایترین گام در رقص آذری است. این حرکت نشاندهنده یک راه رفتن کنترلشده و با وقار است که در آن، پاها با کمترین فاصله از زمین و به شکلی نرم و روان حرکت میکنند. تمام زیبایی رقص به نحوه حرکت و انتقال وزن در این گامهای اساسی بستگی دارد.
ویدیوی آموزش اجرای یاپیشدیرما در رقص آذریبایجانی
- انتقال آرام وزن: وزن خود را بهآرامی و با وقار از یک پا به پای دیگر منتقل کنید. بالاتنه شما باید ثابت بماند.
- حرکت پیوسته: پاها نباید از زمین جدا شوند، بلکه به صورت کشیده و نزدیک به سطح زمین، گامها برداشته میشوند. این حرکت به رقصنده امکان میدهد در حین حرکت، ژستهای بالاتنه را حفظ کند.
۲. سیندیرما (Sındırma): شکستن و فنر پا
سیندیرما به معنای شکستن یا خم کردن است و یکی از نمادینترین تکنیکها در رقص آذری محسوب میشود. این حرکت شامل خم کردن ناگهانی زانوها و دوباره بازگشت به حالت ایستاده است که یک حالت فنر مانند به گامهای رقصنده میدهد. سیندیرما انرژی، انعطاف و شور خاصی به اجرا میافزاید.
ویدیوی آموزش حرکت سیندیرما در رقص آذربایجانی
- خم کردن زانو: در حین حرکت، زانوها به سرعت و با قدرت به سمت بیرون یا جلو خم میشوند (شکسته میشوند). این عمل نباید باعث افتادن شانهها شود.
- بازگشت سریع: رقصنده بلافاصله پس از شکستن، با قدرت پاها به حالت ایستاده باز میگردد. این عمل باید کاملاً ریتمیک و در هماهنگی با ضرب موسیقی باشد.
۳. چئورمه (Çormə): برگرداندن روی پا
چئورمه به معنای چرخیدن است. این تکنیک نیاز به تعادل و تمرکز بالا دارد. چرخشهای آذری اغلب سریع، کنترلشده و با وقار بالاتنه همراه هستند و در بسیاری از رقصهای تند و آتشین کاربرد دارند.
ویدیوی آموزش حرکت چئورمه در رقص آذربایجانی
- کمی به حرکت سیندیرما شباهت دارد با حذف پرش.
- حرکت پاها: در یک شماره و همزمان، تکیه محکم بر روی پای جلویی و برگزداندن پای پشتی و تکیه نوک انگشت بر روی زمین
- ژست دست: دستان ابتدا به شکلی باشکوه و باز اطراف سر قرار میگیرند سپس هنگام اجرای حرکت دستان جلوی شکم و پشت کمر قرار میگیرد.
۴. قیچی یا اتولمه (Qeyçı): حرکت قیچیوار پا
قیچی یا اتولمه به معنای تکاندن یا حرکت متناوب است و یکی از حرکات سرعتی و قدرتی پا محسوب میشود. این تکنیک شامل حرکات سریع و تکراری پاها است که به نظر میرسد پاهای رقصنده در حال قیچی کردن هوا هستند و اغلب در بخشهای اوج و سرعتی موسیقی استفاده میشود تا شور و هیجان ایجاد کند.
آموزش حرکت قیچی یا اتولمه در رقص آذربایجانی
- ضربات سریع: پاها به سرعت از زمین جدا شده و مجدداً با ضربی محکم (و در عین حال کنترلشده) به زمین بازمیگردند.
- انعطاف مچ: استفاده از انعطاف و قدرت مچ پا برای اجرای سریع این حرکات بسیار حیاتی است. این عمل دقت و کنترل بالایی در ریتم نیاز دارد.
۵. میلی یریش یا آذر یریش (Milli Yeriş / Azər Yeriş): گام غرور ملی
میلی یریش یا آذر یریش به معنای راه رفتن ملی یا گام آذری، نشاندهنده ابهت، غرور و وقار این رقص است. این حرکت اغلب با ژستهای قوی بالاتنه و حرکت قوی پاشنه پا همراه است که حس اعتماد به نفس و مردانگی را منتقل میکند و یک حالت رسمی به رقص میبخشد.
آموزش حرکت میلی یریش یا آذر یریش در رقص آذربایجانی
- پاشنه قوی و گامهای استوار: گامها معمولاً با تأکید بر پاشنه پا برداشته میشوند و حرکت بالاتنه ثابت و محکم باقی میماند.
- بالاتنه ثابت و محکم: هنگام گام برداشتن، بالاتنه شما باید کاملاً صاف، شانهها عقب و سر بالا باشد. این حالت، وقار و اعتماد به نفس خاص رقص آذری را به نمایش میگذارد.
اگر به دنبال یادگیری رقص آذری (معروف به رقص پا) هستید، این ۵ حرکت بنیادی را با تمرکز و تکرار زیاد تمرین کنید. فراموش نکنید که رقص آذری تنها تکنیک و اجرای حرکت نیست؛ بلکه شامل احساس، غرور و انتقال روحیه مردم آذربایجان است. با تسلط بر این پایهها، راه برای یادگیری رقصهای پیچیدهتر مانند قایتاغی هموار خواهد شد.

